Wat is Dysartrie?
Dysartrie is een motorische spraakstoornis die wordt gekenmerkt door
moeite met spreken als gevolg van zwakte, verlamming of slechte
coördinatie van de spieren die voor spraak worden gebruikt. Het
wordt veroorzaakt door schade of aantasting van de zenuwen of
hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor het aansturen van de
spieren die betrokken zijn bij de spraakproductie.
Personen met dysartrie kunnen verschillende spraakproblemen ervaren,
afhankelijk van de onderliggende oorzaak en de ernst van de
aandoening. Gemeenschappelijke kenmerken van dysartrie zijn onder
meer:
-
Onduidelijke spraak: Woorden kunnen moeilijk te begrijpen zijn
vanwege onnauwkeurige articulatie.
-
Zwakke, zachte of monotone stem: Spraak kan ademhalen, zwak of
weinig volume hebben.
-
Veranderingen in de spreeksnelheid: Individuen kunnen te snel, te
langzaam spreken of een onregelmatig spraakritme hebben.
-
Moeilijkheden bij het beheersen van toonhoogte of intonatie: Dit
kan leiden tot een monotone of fluctuerende toonhoogte tijdens
spraak.
-
Problemen met resonantie: Sommige personen kunnen nasale of
hypernasale spraak hebben vanwege problemen bij het beheersen van
de luchtstroom door de neus en mond.
Dysartrie kan optreden als gevolg van verschillende aandoeningen die
het zenuwstelsel aantasten, zoals een beroerte, traumatisch
hersenletsel, de ziekte van Parkinson, multiple sclerose, ALS
(amyotrofische laterale sclerose), hersenverlamming of andere
neurologische aandoeningen.
Met welke problemen kun je terecht bij een logopedist?
Misschien herken je een van de problemen hieronder:
-
Logopedisten spelen een cruciale rol bij het aanpakken van
verschillende uitdagingen die verband houden met dysartrie.
Mensen met dysartrie kunnen om verschillende redenen de hulp van
een logopedist inroepen:
-
Spraakhelderheid: Dysartrie leidt vaak tot onduidelijke of
onduidelijke spraak, waardoor het voor anderen moeilijk te
begrijpen is. Logopedisten werken aan technieken om de
spraakhelderheid, articulatie en algehele verstaanbaarheid te
verbeteren.
-
Stemkwaliteit: Dysartrie kan de sterkte, het volume of de
kwaliteit van de stem beïnvloeden, waardoor deze zwak, hees of
gespannen wordt. Logopedisten geven oefeningen om de
stemprojectie en -kwaliteit te verbeteren.
-
Articulatie en uitspraak: Sommige personen met dysartrie kunnen
moeite hebben met het correct vormen van geluiden of woorden
vanwege spierzwakte of gebrek aan coördinatie. Logopedisten
bieden oefeningen aan om specifieke spraakklanken en uitspraak
te verbeteren.
-
Adembeheersing: Dysartrie kan de adembeheersing tijdens het
spreken beïnvloeden, wat kan leiden tot problemen bij het
volhouden van de spraak of het beheersen van de spreeksnelheid.
Therapeuten werken aan technieken om de ademhalingspatronen voor
spraak te verbeteren.
-
Prosodie en intonatie: Dysartrie kan invloed hebben op het
natuurlijke ritme, de toonhoogte of de klemtoonpatronen in
spraak. Logopedisten pakken deze problemen aan door te werken
aan prosodie- en intonatieoefeningen.
-
Slikken en orale motorische functie: In ernstige gevallen van
dysartrie kunnen er begeleidende slikproblemen of problemen met
de orale motorische controle optreden. Logopedisten kunnen
technieken aanreiken om de slikveiligheid en de orale motoriek
te verbeteren.
-
Communicatiestrategieën: Logopedisten helpen mensen met
dysartrie alternatieve communicatiestrategieën te ontwikkelen,
zoals het gebruik van hulpmiddelen voor augmentatieve en
alternatieve communicatie (AAC) of technieken om spraak aan te
vullen wanneer dit een uitdaging is.
Therapiebenaderingen voor dysartrie zijn afgestemd op de
specifieke behoeften van het individu, waarbij rekening wordt
gehouden met de onderliggende oorzaak en de ernst van de
spraakproblemen. Logopedie heeft tot doel de effectiviteit van de
communicatie te verbeteren, de spraakfunctie zoveel mogelijk te
herstellen en de algehele kwaliteit van leven te verbeteren voor
mensen met dysartrie.
Hoe kan een logopedist je helpen?
De behandeling van dysartrie omvat doorgaans logopedie met de
nadruk op het verbeteren van de spraakverstaanbaarheid en het
aanpakken van specifieke spraakproblemen. Logopedisten werken aan
oefeningen om de spieren die betrokken zijn bij de spraakproductie
te versterken of te coördineren, technieken om de adembeheersing
en articulatie te verbeteren, en strategieën om de algehele
communicatie-effectiviteit te verbeteren. Bovendien kunnen in
sommige gevallen ondersteunende communicatieapparatuur of
-technologieën worden aanbevolen om de communicatie te
ondersteunen voor personen met ernstige dysartrie.