Wat is Nasaliteitstoornis?
Nasaliteitsstoornis, ook bekend als hypernasaliteit of
hyponasaliteit, verwijst naar atypische spraakresonantie veroorzaakt
door onjuiste nasale luchtstroom tijdens spraakproductie. Het wordt
gekenmerkt door een onbalans in het gebruik van de neus- en
mondholte tijdens het spreken, wat leidt tot een abnormale nasale
kwaliteit van de stem. Er zijn twee hoofdtypen neusaandoeningen:
-
Hypernasaliteit: Dit treedt op wanneer er sprake is van overmatige
nasale resonantie tijdens het spreken, wat leidt tot een
overdreven nasaal geluid. Het gebeurt wanneer er sprake is van een
inadequate afsluiting van het zachte gehemelte (velofaryngeale
inadequaatheid), waardoor er tijdens het spreken te veel lucht
door de neus stroomt.
-
Hyponasaliteit: Hyponasaliteit is het tegenovergestelde, waarbij
er onvoldoende nasale resonantie is tijdens spraak. Het treedt op
als er een obstructie of verstopping in de neusholte is, waardoor
de normale luchtstroom door de neus tijdens het spreken wordt
verhinderd.
Neusstoornissen kunnen het gevolg zijn van verschillende oorzaken,
waaronder:
- Structurele afwijkingen in het gehemelte of de neusholtes.
-
Aangeboren aandoeningen zoals een gespleten gehemelte of
velofaryngeale disfunctie.
-
Neurologische aandoeningen die de spieren aantasten die
verantwoordelijk zijn voor de spraakproductie.
-
Postoperatieve effecten of verwondingen die invloed hebben op het
gehemelte of de neusstructuren.
-
Tekenen van nasaliteitsstoornissen zijn onder meer spraak die
overmatig nasaal of gedempt klinkt, moeite met het produceren van
bepaalde geluiden en problemen met de helderheid of
verstaanbaarheid van spraak
De behandeling van nasaliteitsstoornissen omvat vaak logopedie
gericht op:
-
Palatale controle: Helpt individuen de controle over het zachte
gehemelte te verbeteren om de luchtstroom tussen de neus- en
mondholte tijdens spraak te reguleren.
-
Resonantieoefeningen: individuen trainen om hun resonantie en
mondelinge articulatie aan te passen om een evenwichtige en
natuurlijk klinkende stem te bereiken.
-
Chirurgische interventie: In sommige gevallen van structurele
afwijkingen of ernstige velofaryngeale ontoereikendheid kunnen
chirurgische ingrepen worden overwogen om het onderliggende
probleem te corrigeren.
Met welke problemen kun je terecht bij een logopedist?
Misschien herken je een van de problemen hieronder:
-
Spraakgeluidsstoornissen: problemen bij het articuleren van
geluiden, wat leidt tot onduidelijke of onverstaanbare spraak.
-
Taalstoornissen: Uitdagingen bij het begrijpen of uiten van
gedachten, ideeën of informatie. Dit omvat problemen met
grammatica, woordenschat of begrip.
-
Vloeiendheidsstoornissen: aandoeningen zoals stotteren die de
spraakstroom beïnvloeden en verstoringen of aarzelingen
veroorzaken.
-
Stemstoornissen: problemen met de toonhoogte, luidheid of
kwaliteit van de stem, waaronder heesheid, kortademigheid of
stemknobbeltjes.
-
Cognitieve-communicatiestoornissen: Moeilijkheden met
communicatie als gevolg van cognitieve stoornissen, vaak gezien
na een beroerte of traumatisch hersenletsel.
-
Slikstoornissen (dysfagie): Moeilijkheden bij het veilig
doorslikken van voedsel of vloeistoffen, wat kan leiden tot
mogelijke aspiratie- of verstikkingsrisico's.
-
Sociale-communicatiestoornissen: Uitdagingen bij het gebruik van
verbale en non-verbale communicatie voor sociale interacties,
vaak gezien bij aandoeningen zoals autismespectrumstoornissen.
-
Accentwijziging: Hulp voor personen die hun accent om
persoonlijke of professionele redenen willen wijzigen of
verminderen.
-
Voedings- en mondmotorische stoornissen: problemen met eten,
kauwen of veilig omgaan met voedsel vanwege problemen met de
orale motorische coördinatie.
-
Resonantiestoornissen: problemen met de stemkwaliteit als gevolg
van een onjuiste luchtstroom door de neus- en mondholte, wat
leidt tot hypernasaliteit of hyponasaliteit.
-
Afasie: taalstoornis die doorgaans wordt veroorzaakt door een
beroerte of hersenletsel en die het spreken, begrijpen, lezen en
schrijven beïnvloedt.
Mensen van alle leeftijden, van baby's tot ouderen, kunnen voor
deze en andere gerelateerde problemen de expertise van een
logopedist inroepen. Logopedisten beoordelen, diagnosticeren en
creëren geïndividualiseerde therapieplannen om specifieke
communicatie- of slikproblemen aan te pakken, met als doel de
functionele communicatieve vaardigheden en de algehele kwaliteit
van leven te verbeteren.